Środki wydawane w Polsce na innowacje sukcesywnie rosną. Najwięcej przeznaczają na ten cel przedsiębiorcy. Chcąc wprowadzić na rynek nowe rozwiązania, mają oni do dyspozycji kilka możliwości finansowania tego typu projektów. Mogą też liczyć na wsparcie merytoryczne i technologiczne specjalistycznych ośrodków badawczych. Jak starać się o takie środki? Od czego zacząć? Na co zwrócić szczególną uwagę?
Wartość innowacyjności
Rola innowacyjności w polskiej gospodarce stale zyskuje na znaczeniu. Już w latach 2004–2019 wysokość wydatków na badania i rozwój w przeliczeniu na jedną osobę w Polsce wzrosła o 411%, a zgodnie z raportem „Finansowanie działalności B+R w dużych firmach i potencjał absorpcji w kolejnej perspektywie finansowej” Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w okresie 2015–2021 większe firmy w Polsce złożyły wnioski o dofinansowanie tego typu przedsięwzięć na łączną kwotę 20,99 mld zł[1].
Warto jednak podkreślić, że środki mogą pozyskać zarówno start-up’y, które z założenia szukają innowacyjnych rozwiązań, jak i dojrzałe przedsiębiorstwa, planujące zmodyfikować swoją działalność i wejść na drogę innowacyjności. Nowe technologie to nie tylko szansa na zwiększenie zysków firmy, ale też na wzrost konkurencyjności. Przynoszą także korzyści samym konsumentom.
Jak finansować innowacje?
Często bywa tak, że dany podmiot ma przełomową koncepcję, ciekawy pomysł na produkt czy rozwiązanie technologiczne, które może zawojować rynek, ale przeszkodą jest brak środków na jego realizację. Już sam etap badań nierzadko wiąże się przecież ze sporymi kosztami. Warto wówczas wziąć pod uwagę różne formy wsparcia i wybrać tę, która jest najbardziej realna i korzystna. A możliwości jest sporo. To nie tylko ulgi podatkowe (np. Innovation Box czy ulga B+R), ale także ścieżki konkursów, dotacje, a nawet pełne finansowanie.
Kompetencje związane ze strategiami pozyskiwania środków na innowacje mają ośrodki badań i rozwoju, które są dla poszukujących nowych rozwiązań firm kompleksowym wsparciem: prowadzą niezbędne prace badawcze, przygotowują projekty, organizują finansowanie, wdrażają rozwiązania i rozliczają projekty. Jednym z nich jest Centrum Badań i Rozwoju Technologii dla Przemysłu (CBRTP).
Dużą rolę w finansowaniu projektów związanych z innowacyjnością ma unijna polityka spójności. Oprócz europejskich funduszy, środki pozyskać można również ze źródeł rządowych, oraz w formie wsparcia prywatnych inwestorów. Dotacje na innowacyjność skupiają się przede wszystkim na wprowadzaniu na rynek nowych produktów, technologii produkcji czy też nowych modeli biznesowych – wyjaśnia Grzegorz Putynkowski, CEO w CBRTP.
Które źródła finansowania są najpopularniejsze i na co zwrócić uwagę?
Konkursy Narodowego Centrum Badań i Rozwoju dla innowacyjnych projektów –NCBR jest ośrodkiem wspierania innowacyjnych rozwiązań technologicznych i społecznych. Warto na bieżąco śledzić informacje dotyczące aktualnych konkursów na stronie www Centrum: https://www.gov.pl/web/ncbr
Fundusze Venture Capital – to współpraca z podmiotem, który oferuje nie tylko same pieniądze, ale też know-how. Ta oparta na pozagiełdowej inwestycji kapitałowej forma wsparcia skierowana jest szczególnie dla start-up’ów, czyli młodych, innowacyjnych przedsiębiorstw dążących do szybkiego rozwoju.
Anioły biznesu – to finansowanie innowacji przez prywatnych inwestorów, którzy chcą włożyć własne środki w konkretne nowe rozwiązania zainicjowane przez początkujące firmy. Jak szukać aniołów biznesu? Warto skorzystać z pomocy organizacji, które stanowią łącznik między inwestorami a autorami innowacyjnych pomysłów (np. Lewiatan Business Angels, Sieć aniołów biznesu AMBER, Kobieca Sieć Aniołów Biznesu, PolBAN Business Angel Club).
Program BRIdge Alfa – program finansowany ze środków Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (POIR). Jego celem jest wsparcie innowacyjnych projektów B+R i ich komercjalizacji ze środków publicznych we współpracy z funduszami kapitałowymi.
Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021–2027 (FENG), które stanowią kontynuację Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020. FENG oferuje dotacje, instrumenty finansowe, kapitałowe oraz gwarancyjne, a także instrumenty łączące finansowanie zwrotne i dotacyjne.
Sieć Otwartych Innowacji – to granty na transfer technologii do sektora małych i średnich przedsiębiorstw, dofinansowanie zakupu innowacyjnych rozwiązań. Szczegóły dotyczące pomocy na lata 2022–2027 dostępne są na stronie https://siecotwartychinnowacji.pl/.
Przed podjęciem decyzji o poszukiwaniu źródła wsparcia warto dokonać dokładnej analizy pomysłu pod kątem potrzeb firmy, innowacyjności, jak i samych szans na otrzymanie środków. Kolejny krok to wybór źródła dotacji. Warto precyzyjnie zapoznać się z dokładnymi wytycznymi, terminami składania wniosków i ograniczeniami każdej z opcji. Należy zwrócić uwagę, by uniknąć – w zależności od warunków – podwójnego finansowania. Oczywiście najważniejsze jest to, by projekt spełniał kryterium innowacyjności. Warto podkreślić, że niekoniecznie musi to być wynalazek, zupełnie nowy produkt. Innowacją jest również udoskonalona technologia, nowa – na przykład bardziej sprzyjająca środowisku – metoda produkcji albo też nowy sposób organizacji pracy. Szansę mają zarówno małe firmy, jak i duże przedsiębiorstwa – dodaje Grzegorz Putynkowski z CBRTP.
[1] https://www.bankier.pl/wiadomosc/12-wykresow-o-innowacjach-w-Polsce-ktore-warto-zobaczyc-8202145.html
